Ludzkie oko – to najdoskonalszy układ optyczny, jaki wymyśliła natura.
W siatkówce oka znajduje się około 125 milionów komórek światłoczułych. Tworzą one cząstki świetlne i transformują je w kolory i kształty.
A ile kolorów jest w stanie rozróżnić człowiek? Teoretycznie to 100 milionów kolorów. Ale w rzeczywistości odróżnia on jedynie 100 odcieni.
Ale wszystko zależy od trybu życia. Na przykład, malarze mogą rozróżniać 150 odcieni.
A Eskimosi potrafią rozróżnić 50 odcieni białego, ale mają problemy z innymi, bardziej wyrazistymi barwami.
W siatkówce oka znajdują się dwa typy komórek światłoczułych: czopki i pręciki. Te pierwsze odpowiadają za postrzeganie kolorów w dzień, a dzięki drugim możemy zobaczyć odcienie szarości przy słabym świetle w nocy.
Z kolei czopki występują w trzech typach, i najlepiej rozróżniamy niebieską, zieloną i czerwoną część widma. Takie widzenie nazywa się trójchromatycznym.
Ale istnieją ludzie, u których występują zaburzenia postrzegania kolorów, najczęściej czerwonego i zielonego. I to zaburzenie nazywamy daltonizmem.
Istnieje kilka typów daltonizmu:
- Protanopia, w której człowiek nie odróżnia odcieni zielonego od czerwonego.
- Deuteranopia – chory nie odróżnia koloru zielonego od niebieskiego. Ten rodzaj daltonizmu zazwyczaj pojawia się już w dzieciństwie.
- Tritanopia – zaburzenie widzenia w niebiesko-fioletowej części widma. Człowiek widzi tylko odcienie czerwieni i zielonego.
- Achromatopsja – charakteryzuje się całkowitym albo częściowym brakiem postrzegania kolorów. Czyli człowiek widzi wszystko czarno-białe. Ponadto tej odmianie daltonizmu towarzyszy światłowstręt.
Najczęściej daltonizm ma charakter dziedziczny i jest przekazywany przez matkę, jako nosiciela genu, synowi. Dlatego najczęściej na daltonizm cierpią właśnie mężczyźni.
U kobiet również może występować wrodzony daltonizm, ale tylko jeżeli oboje rodzice są nosicielami.
Niestety, dziedziczna odmiana daltonizmu jest nieuleczalna, ponieważ jest chorobą genetyczną.
A czy można wyleczyć daltonizm, jeżeli jest nabyty?
Zacznijmy od tego, że tę chorobę może u ciebie zdiagnozować jedynie lekarz oftalmolog przy pomocy specjalnych testów.
Do wykrycia daltonizmu lekarz wykorzystuje specjalne testy – tablice Ishihary z cyframi i figurami geometrycznymi. Jeżeli pacjent nie potrafi ich rozpoznać na danym tle, lekarz orzeka o istnieniu choroby.
Ale diagnostyka nie ogranicza się do tablic Ishihary. Istnieje cała masa metod, dzięki którym można określić rodzaj i przyczynę daltonizmu.
Jeżeli daltonizm spowodowała choroba taka jak zaćma, to należy usunąć przyczynę i problem zniknie.
Jeżeli daltonizm został wywołany przez określony sposób leczenia, to należy o tym powiadomić lekarza prowadzącego, a on wówczas zmieni leki.
Do szybkiej korekcji istnieją specjalne okulary.
Tajemnica soczewek w tych okularach tkwi w filtrze, który potrafi rozdzielać krzyżujące się między sobą barwy, pomagając ludziom, słabo rozróżniającym kolory czerwony i zielony.
Istnieją też soczewki przeciw daltonizmowi (stosuje się je u osób, które widzą świat w szarym kolorze).
Działają w taki sposób, że podczas wpadania światła do soczewki, dochodzi do przefiltrowania fal świetlnych i skrócenia ich długości, po czym daltonista zaczyna prawidłowo postrzegać kolory.
Współczesna medycyna intensywnie pracuje nad tym, żeby znaleźć nowe sposoby leczenia daltonizmu, ale na razie nic lepszego od okularów i soczewek nie wymyślono.
Daltonizm to nieprzyjemna dolegliwość, która zmusza człowieka do przystosowania się do świata z wszystkimi jego cechami, związanymi z nieprawidłowym postrzeganiem.
